آشنایی با اعداد در لهجه عراقی

یادگیری اعداد در هر زبانی از پایه‌های اصلی آموزش آن زبان است. در زبان عربی عراقی نیز آشنایی با اعداد اهمیت زیادی دارد، چراکه در معاملات روزمره، خرید و فروش، شمارش و درک عدد و معدود، استفاده از آن‌ها ضروری است.

عداد در لهجه عراقی به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: اعداد اصلی و اعداد ترتیبی.

اعداد اصلی

اعداد اصلی همان اعدادی هستند که برای شمارش استفاده می‌شوند؛ مانند یک، دو، سه، چهار و الی آخر. در لهجه عراقی، تلفظ این اعداد با عربی فصیح کمی تفاوت دارد.

یک = واحد
دو = اثنین
سه = ثلاثه
چهار = اربعه
پنج = خمسه
شش = سته
هفت = سبعه
هشت = ثمانیه
نه = تسعه
ده = عشره

اعداد یازده تا نوزده نیز به این صورت بیان می‌شوند: اهدعش، اثنعش، ثلاثطعش، اربعطعش، خمسطعش، ستطعش، سبعطعش، ثمنطعش، تسعطعش.

اعداد دهگان نیز عبارت‌اند از: عشره (۱۰)، عشرین (۲۰)، ثلاثین (۳۰)، اربعین (۴۰)، خمسین (۵۰)، ستین (۶۰)، سبعین (۷۰)، ثمانین (۸۰)، تسعین (۹۰) و میه (۱۰۰).

نحوه خواندن اعداد دو رقمی

در لهجه عراقی، هنگام خواندن اعداد دو رقمی، ابتدا عدد یکان گفته می‌شود و بعد دهگان. یعنی ترتیب خواندن برعکس فارسی است.

برای مثال:
۲۱ می‌شود «واحد و عشرین»
۲۲ می‌شود «اثنین و عشرین»

در گفتار روزمره، شکل کوتاه و محاوره‌ای اعداد کاربرد بیشتری دارد. مثلاً گفته می‌شود: «عندي واحد وعشرين كتاب» یعنی «من بیست و یک کتاب دارم.»

نکات مهم در لهجه عراقی

در لهجه عراقی، واژه‌ی «میه» به جای «مئه» به کار می‌رود.

در ترکیب اعداد صدگان، ساختار جمله معمولاً به این شکل است: عدد یکان + و + عدد دهگان + و + عدد صدگان.

برای مثال:
عدد ۱۲۰ می‌شود «میه و عشرین»
عدد ۱۳۰ می‌شود «میه و ثلاثین»

اعداد هزار در لهجه عراقی

اعداد هزار در لهجه عراقی معمولاً با فرم محاوره‌ای بیان می‌شوند.

هزار = ألف دوهزار = ألفین
سه‌هزار = ثلاث تالاف
چهارهزار = اربع تالاف
پنج‌هزار = خمس تالاف
شش‌هزار = ست تالاف
هفت‌هزار = سبع تالاف
هشت‌هزار = ثمن تالاف
نه‌هزار = تسع تالاف
ده‌هزار = عشر تالاف

در زبان رسمی عربی از شکل‌هایی مانند «ألفان» یا «ثلاثة آلاف» استفاده می‌شود، اما در لهجه عراقی برای گفتار روزمره فرم ساده‌تر به کار می‌رود.

اعداد ترتیبی

اعداد ترتیبی برای نشان دادن جایگاه یا رتبه به‌کار می‌روند. مثلاً برای گفتن اول، دوم، سوم و الی آخر.

در لهجه عراقی:
اول = اول
دوم = ثانی
سوم = ثالث
چهارم = رابع
پنجم = خامس
ششم = سادس
هفتم = سابع
هشتم = ثامن
نهم = تاسع
دهم = عاشر

اعداد ترتیبی از یکم تا دهم با اعداد اصلی تفاوت دارند و در موقعیت‌های رسمی و روزمره هر دو کاربرد دارند.

جمع‌بندی

شناخت و تلفظ درست اعداد در لهجه عراقی یکی از پایه‌های اصلی یادگیری این گویش است. دانشجویان و علاقه‌مندان به زبان عربی با یادگیری شیوه بیان اعداد در گفتار محاوره‌ای، می‌توانند طبیعی‌تر صحبت کنند و در مکالمات روزمره عراقی‌ها بهتر ارتباط بگیرند.

با ارزوی موفقیت همگی زبان اموزان

نویسنده: حکیمه خفایی